Geloof jij dat stress je ziek maakt…
en dat het slecht is voor je gezondheid? Het risico op verkoudheid, griep en cardiovasculaire ziekten verhoogt? Geloof jij dat stress je vijand is? Klopt die visie wel? Gezondheidspsycholoog en docent aan Stanford University Kelly McGonigal, introduceert op basis van een aantal onderzoeken een opmerkelijk nieuwe visie op stress.
Want normaal…
interpreteren we fysieke veranderingen zoals je hart dat sneller gaat slaan of transpireren als angst of tekenen dat we niet goed omgaan met de druk. Maar wat als je die signalen zou zien als een teken dat je lichaam energie krijgt en zich zo voorbereid om deze uitdaging aan te gaan. Wat als je stressrespons een hulpmiddel is. Het drukker kloppende hart bereid je voor op actie. Door sneller ademen gaat er meer zuurstof naar je hersenen. Als je het positief ziet, als hulpmiddel, heb je minder last van angst en meer zelfvertrouwen. Deze andere interpretatie van de fysieke verschijnselen heeft ook weer effect op je fysieke stressreactie.
Want bij een typische stressreactie….
gaat je hartslag omhoog en je bloedvaten trekken samen. Om die reden wordt chronische stress soms geassocieerd met ziektes van hart- en bloedvaten. Het is niet gezond om voortdúrend in zo’n toestand te blijven. Na een stressmoment is het van groot belang dat je geest en lichaam weer herstelt. Burn-out ontstaat door chronische stress, er vindt onvoldoende herstel plaats van de stressreacties. Hierdoor blijft niet alleen de bloeddruk verhoogd, maar ook de cortisolspiegel. Dat laatste ontregelt de functie van de hersenen en van het hormonale stelsel, waardoor het zelfregelende vermogen en bijsturen verhinderd wordt. Maar als je je stressreactie, een stressmoment als ondersteunend beschouwt, blijven je bloedvaten ontspannen ondanks dat je hartslag nog steeds verhoogd is en je cardiovasculair profiel blijft gezonder. Je cardiovasculair profiel lijkt dan meer op momenten van vreugde en moed.
Over een leven met stressvolle ervaringen….
is dit de biologische verandering die het verschil kan maken tussen een stressgerelateerde hartaanval op je 50e of een goed leven tot je 90e. Het maakt dus uit hoe je over stress denkt. Er is dus winst te behalen in beter om leren gaan met stress. Door te denken dat je lichaam je helpt een uitdaging aan te gaan. Als je stress zo ziet, gelooft je lichaam je en je stressreactie wordt gezonder.
Want…
een van de meest ondergewaardeerde aspecten van stressreacties is volgens haar dat stress je sociaal maakt. Om deze kant van stress te begrijpen kun je denken aan het neurohormoon oxytocine. Ook wel bekend als het knuffelhormoon. Over dit hormoon is al veel bekend. Het komt vrij als je knuffelt. Het stelt de sociale instincten van je brein bij. Het bereidt je voor om dingen te doen die relaties versterken. Oxytocine maakt dat je verlangt naar fysiek contact met je dierbaren. Het verhoogt empathie. Het zorgt ervoor dat je geneigd bent de mensen waar je van houdt te helpen en te steunen. Maar oxytocine is ook een stresshormoon. Je hypofyse verspreidt dit als deel van een stressreactie. Het aandeel van de hypofyse in de stressreactie is even groot als de adrenaline die je hart op hol doet slaan. Als oxytocine afgegeven wordt in de stressreactie motiveert het jou steun te zoeken. Je biologische stressreactie zet je aan om iemand te vertellen hoe je je voelt in plaats van het op te kroppen. Je stressreactie wil zeker zijn dat je het opmerkt als iemand anders worstelt zodat je elkaar kunt steunen. Als het leven moeilijk is, wil je stressreactie je omringen met mensen die je graag zien.
En hoe maakt nu…
de kennis over deze kant van stress je gezonder. Oxytocine heeft niet alleen invloed op je brein maar ook op je lichaam. Een van de belangrijkste rollen van oxytocine is je cardiovasculaire systeem te beschermen tegen de effecten van stress. Het is een natuurlijke ontstekingsremmer. Het helpt je bloedvaten ontspannen te blijven tijdens de stress. Maar het meest hartverwarmend is wel, zoals Kelly McGonigal het benoemt: “het favoriete effect op het lichaam van oxytocine’, is op je hart”. Je hart heeft namelijk receptoren voor dit hormoon en oxytocine helpt je hartcellen regenereren en te genezen van stress gerelateerde schade. Dit stresshormoon versterkt je hart en het mooie is dat al die fysieke voordelen van oxytocine worden versterkt door sociaal contact en sociale steun. Als je contact zoekt met anderen onder stress, om steun te krijgen of te geven, geef je meer van deze hormonen af. Je stressreactie wordt gezonder en je komt weer sneller op krachten van de stress. Het is op zijn minst wonderbaarlijk dat je stressreactie een ingebouwd mechanisme bezit voor stressveerkracht. En dat mechanisme is verbinding met mensen.
Een ander onderzoek…
volgde 1000 volwassenen in de VS tussen de leeftijd van 34 en 93 jaar. De eerste vraag was: hoeveel stress ondervond je het afgelopen jaar. Ze vroegen ook: hoeveel tijd spendeer je met het helpen van familie, vrienden, buren, mensen in je gemeenschap. Ze gebruikten publieke gegevens van de volgende 5 jaar om sterfgevallen te volgen. Het slechte nieuws eerst: elke grote stressvolle levensgebeurtenis zoals financiële moeilijkheden of een familiecrisis verhoogde het risico op sterven met 30%. Maar dat gold niet voor iedereen. Mensen die veel tijd spendeerden met het zorgen voor anderen hadden geen verhoogde kans om te sterven door stress. Dit zorgen, zorgde voor veerkracht. Weer zien we dat de schadelijke effecten van stress op je gezondheid niet onvermijdelijk zijn. Hoe je denkt over stress en hoe je je gedraagt kan je stresservaring transformeren.
Want…
als je je stresservaring beschouwt als nuttig, creëer je een biologie van moed. Als je ervoor kiest om je te verbinden met anderen onder stress, creëer je veerkracht. Niemand zit te wachten op meer stresservaringen in het leven. Maar de wetenschap geeft een nieuwe waardering van stress. Stress geeft ons toegang tot onze harten. Het medelevende hart vindt vreugde en betekenis in verbinding met anderen. Je kloppende, fysieke hart dat zo hard werkt om je kracht en energie te geven.
Als je ervoor kiest…
om stress zo te bekijken, wordt je niet alleen beter in stress maar maak je ook een stevig statement. Je zegt dat je jezelf kunt vertrouwen om de uitdagingen van het leven aan te gaan. Je herinnert je eraan dat je ze niet alleen hoeft aan te gaan. Betekenis in je leven nastreven is gezonder dan ongemak uit de weg gaan en proberen te vermijden.
De beste manier…
om beslissingen te maken, is om te zoeken naar wat betekenis in je leven brengt en jezelf te vertrouwen dat je de stress die erbij komt kijken aankan.